Tấm bạt (tarp) là một tấm vải chống nước, dùng làm mái che linh hoạt khi đi trekking, cắm trại, dã ngoại, giúp bảo vệ bạn khỏi mưa nắng.
Định nghĩa tấm bạt (Tarp)
Tấm bạt, hay tarp, là một mảnh vật liệu nhẹ, bền và chống thấm nước. Nó được thiết kế để làm nơi trú ẩn tối giản. Không giống như lều, bạt không có khung, sàn hay vách ngăn liền. Bạn dựng bạt bằng cách sử dụng gậy trekking, cành cây, và dây căng (guylines) để tạo thành các cấu trúc che mưa nắng khác nhau. Vật liệu phổ biến làm bạt bao gồm nylon hoặc polyester phủ silicone (silnylon/silpoly) hoặc vật liệu cao cấp như Dyneema Composite Fabric (DCF).
Vì sao tấm bạt quan trọng?
Tấm bạt là một trang bị quan trọng trong các chuyến đi ngoài trời vì tính linh hoạt và hiệu quả của nó. Dưới đây là những lý do chính:
- Trọng lượng nhẹ: Bạt nhẹ hơn nhiều so với lều truyền thống. Điều này giúp giảm trọng lượng balo, cho phép bạn di chuyển xa hơn và đỡ mệt mỏi hơn.
- Đa dụng: Bạn dùng bạt làm mái che chính, tấm lót ngồi, tấm chắn gió, hoặc mái che cho khu vực nấu ăn. Một tấm bạt đáp ứng nhiều nhu cầu trú ẩn khác nhau.
- Gọn gàng: Kích thước đóng gói của bạt nhỏ gọn, tiết kiệm không gian quý giá trong balo của bạn cho các thiết bị khác như thực phẩm hoặc quần áo.
- Kết nối với thiên nhiên: Dựng bạt tạo ra một không gian mở. Bạn được hòa mình vào môi trường xung quanh thay vì bị ngăn cách trong một chiếc lều kín.
- Phát triển kỹ năng: Sử dụng bạt đòi hỏi bạn phải học các kỹ năng dựng trại và thắt nút cơ bản. Việc này làm tăng sự tự tin và khả năng xoay xở của bạn trong tự nhiên.
Thông số kỹ thuật và phạm vi khuyến nghị
Hiểu rõ các thông số giúp bạn chọn được tấm bạt phù hợp với điều kiện thời tiết và địa hình ở Việt Nam.
Chất liệu
- Silpoly (Polyester phủ Silicone): Ít co giãn khi ướt, khô nhanh, chống tia UV tốt. Đây là lựa chọn cân bằng giữa hiệu năng và giá thành, phù hợp với khí hậu nóng ẩm của Việt Nam.
- Silnylon (Nylon phủ Silicone): Bền và chống xé rách tốt, nhẹ hơn silpoly một chút. Nhược điểm là bị giãn khi ướt, cần căng lại dây sau khi trời mưa.
- DCF (Dyneema Composite Fabric): Siêu nhẹ, hoàn toàn không thấm nước và không co giãn. Giá thành cao, phù hợp cho những người theo đuổi chủ nghĩa siêu nhẹ (ultralight).
Kích thước
- 2.5m x 2.5m hoặc 2m x 3m: Phù hợp cho một người cùng với balo và đồ dùng. Kích thước này đủ để che chắn trong hầu hết điều kiện thời tiết.- 3m x 3m: Kích thước linh hoạt nhất, đủ không gian cho hai người hoặc một người muốn có không gian rộng rãi. Đây là kích thước tiêu chuẩn được nhiều người lựa chọn.
- 3m x 4m trở lên: Dành cho nhóm nhỏ hoặc dùng làm mái che sinh hoạt chung.
Chỉ số chống nước (Hydrostatic Head - HH)
Chỉ số này đo khả năng chống thấm của vải. Với điều kiện mưa nhiều ở Việt Nam, bạn nên chọn bạt có chỉ số HH từ 1500mm trở lên để đảm bảo khô ráo.
Cách chọn đúng tấm bạt
Để chọn được tấm bạt phù hợp, bạn hãy trả lời các câu hỏi sau:
- Bạn đi bao nhiêu người? Số lượng người quyết định kích thước bạt. Một người cần bạt khoảng 2.5m x 2.5m, hai người cần ít nhất 3m x 3m.
- Bạn ưu tiên yếu tố nào nhất? Nếu bạn ưu tiên trọng lượng nhẹ, hãy chọn bạt DCF. Nếu bạn cần sự cân bằng giữa độ bền, trọng lượng và giá cả, silpoly là lựa chọn hợp lý.
- Bạn sẽ dùng bạt ở đâu? Nếu bạn thường xuyên đi rừng rậm, nơi có nhiều điểm neo đậu, bạt hình vuông hoặc chữ nhật sẽ linh hoạt. Nếu bạn đi vùng núi cao lộng gió, bạt có đường cắt cong (catenary cut) sẽ giúp căng phẳng hơn và chịu gió tốt hơn.
Ví dụ thực tế ở Việt Nam
- Trekking Tà Năng - Phan Dũng: Trên những quả đồi trọc, một tấm bạt 3x3m dựng theo kiểu chữ A (A-frame) bằng gậy trekking cung cấp nơi trú ẩn nhanh chóng khỏi nắng gắt hoặc những cơn mưa bất chợt.
- Cắm trại ở hồ Trị An, Đồng Nai: Bạn căng một tấm bạt lớn giữa các hàng cây để tạo khu sinh hoạt chung. Nó bảo vệ khu vực bếp và bàn ghế khỏi mưa hoặc lá cây rơi.
- Đi rừng Cúc Phương: Dựng bạt kiểu mái hiên (lean-to) dựa vào một thân cây đổ. Kiểu dựng này giúp phản xạ nhiệt từ lửa trại vào không gian ngủ, giữ ấm trong đêm.
Những lỗi thường gặp khi dùng bạt
- Dựng bạt quá cao: Gió sẽ lùa vào từ bên dưới và mưa sẽ tạt vào trong. Hãy dựng bạt thấp xuống mặt đất, đặc biệt trong thời tiết xấu.- Không căng đủ chặt: Bạt bị chùng sẽ đọng nước mưa, tạo thành các túi nước nặng có thể làm hỏng bạt hoặc sập nơi trú ẩn của bạn.
- Chọn vị trí sai: Dựng bạt dưới cành cây khô, mục có nguy cơ bị gãy đổ. Tránh các vùng trũng nơi nước mưa sẽ tụ lại.- Cắm cọc sai góc: Cọc phải được cắm nghiêng một góc 45 độ so với mặt đất, hướng ra ngoài tấm bạt để có lực giữ tốt nhất.
Thuật ngữ liên quan
- Guyline: Dây căng, dùng để kết nối các góc bạt với cọc ghim hoặc cây cối.
- Stake: Cọc ghim, dùng để cố định dây căng xuống đất.- Ridge line: Dây căng chính, là đường dây chạy dọc theo 'sống lưng' của bạt, tạo cấu trúc cho các kiểu dựng như chữ A.
- Catenary cut: Đường cắt cong vào phía trong ở các cạnh bạt, giúp phân bổ lực căng đều hơn và làm bạt phẳng hơn khi dựng.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Dùng bạt thay thế hoàn toàn cho lều được không?
Được, nếu bạn có đủ kỹ năng và kinh nghiệm, nhưng bạt không bảo vệ bạn khỏi côn trùng và gió tạt từ mặt đất.
Cần bao nhiêu cọc và dây để dựng một tấm bạt 3x3m?
Bạn cần tối thiểu 6 cọc và 6 đoạn dây, nhưng nên mang thêm 2-4 chiếc để linh hoạt trong nhiều cách dựng.
Làm sao để chống muỗi khi ngủ dưới bạt?
Bạn kết hợp sử dụng bạt với một chiếc mùng cá nhân (bug net) hoặc võng có mùng tích hợp.
Xem các mẫu tấm bạt (tarp) chính hãng tại WeTrek.vn.