Tam giác tử thần (American Death Triangle - ADT) là cách thiết lập neo leo núi sai kỹ thuật, tạo lực cực lớn lên điểm neo và có nguy cơ gây tai nạn.
Tam giác tử thần (American Death Triangle - ADT) là gì?
Tam giác tử thần (American Death Triangle - ADT) là một hệ thống neo được tạo ra bằng cách kéo căng một dây duy nhất giữa hai điểm neo, sau đó móc tải trọng vào một điểm ở giữa dây. Cấu hình này tạo thành một hình tam giác với góc rất rộng ở điểm chịu tải. Đây là một lỗi kỹ thuật nghiêm trọng trong leo núi vì nó khuếch đại lực tác động lên các điểm neo một cách nguy hiểm.
Ví dụ thực tế tại Việt Nam: một người leo núi tại Hữu Lũng, Lạng Sơn, thiết lập neo top-rope bằng cách dùng một dây sling đơn nối hai bu lông (bolt) trên vách đá. Sau đó, họ móc dây leo trực tiếp vào điểm giữa của dây sling đó. Việc này tạo ra một Tam giác tử thần (American Death Triangle - ADT).
Tại sao Tam giác tử thần (American Death Triangle - ADT) nguy hiểm?
Sự nguy hiểm của hệ thống này đến từ các nguyên tắc vật lý cơ bản. Khi góc ở điểm chịu tải càng lớn, lực kéo ngang tác động lên mỗi điểm neo càng tăng theo cấp số nhân. Lực này lớn hơn nhiều lần so với trọng lượng thực tế của người leo núi.
Các yếu tố chính gây nguy hiểm bao gồm:
• Khuếch đại lực: Một góc gần 180 độ có thể tạo ra lực tác động lên mỗi điểm neo lớn gấp nhiều lần tải trọng ban đầu. Một người leo núi nặng 70kg có thể tạo ra lực hàng trăm kilôgam lên mỗi bu lông, vượt quá sức chịu đựng của chúng.
• Không có dự phòng: Nếu một trong hai điểm neo bị hỏng, toàn bộ hệ thống sẽ sụp đổ ngay lập tức. Không có cơ chế dự phòng nào để giữ lại tải trọng.
Làm thế nào để tránh Tam giác tử thần (American Death Triangle - ADT)?
Luôn thiết lập hệ thống neo với góc giữa các nhánh dây nhỏ hơn 60 độ. Góc càng nhỏ, lực phân bổ lên mỗi điểm neo càng gần với tải trọng thực tế. Bạn nên xây dựng một hệ thống neo dự phòng và cân bằng (redundant and equalized).
Các phương pháp thay thế an toàn:
• Tạo góc V: Nối mỗi điểm neo tới một điểm tập trung (master point) bằng các nhánh dây riêng biệt. Đảm bảo góc tạo bởi các nhánh dây này nhỏ.
• Sử dụng cordelette hoặc dây sling dài: Dùng các thiết bị này để tạo một hệ thống neo cân bằng, giúp phân phối đều tải trọng lên các điểm neo và giữ góc ở mức an toàn.
Các câu hỏi thường gặp
Tam giác tử thần (American Death Triangle - ADT) có an toàn không?
Không, đây là một hệ thống neo cực kỳ nguy hiểm và người leo núi phải luôn tránh sử dụng.
Góc an toàn cho hệ thống neo là bao nhiêu?
Góc lý tưởng giữa các nhánh của một hệ thống neo phải nhỏ hơn 60 độ để đảm bảo an toàn.
Kiến thức về kỹ thuật neo là yếu tố sống còn trong leo núi. Luôn kiểm tra kỹ hệ thống neo của bạn và học hỏi từ những người có kinh nghiệm. Xem các thiết bị leo núi chính hãng tại WeTrek.vn.