Tấm lót đáy là lớp vải bảo vệ đặt giữa đáy lều và mặt đất, giúp tăng độ bền, chống thấm nước và giữ lều sạch sẽ trong các chuyến đi dã ngoại.
Tấm lót đáy, hay footprint, là một mảnh vải bền, chống thấm nước được cắt theo hình dạng và kích thước của đáy lều. Bạn trải tấm lót này trên mặt đất trước khi dựng lều lên trên. Nó hoạt động như một rào cản vật lý giữa đáy lều và các yếu tố mặt đất như đá nhọn, cành cây, bùn đất và hơi ẩm.
Hầu hết các nhà sản xuất lều đều bán tấm lót đáy tương thích với từng mẫu lều cụ thể. Các tấm lót này có các khoen và móc cài khớp chính xác với cọc và thân lều, giúp cố định và dựng lều dễ dàng. Một số người đi dã ngoại tự làm tấm lót đáy từ các vật liệu như Tyvek hoặc polycro để giảm trọng lượng.
Sử dụng tấm lót đáy mang lại bốn lợi ích chính giúp bảo vệ khoản đầu tư vào chiếc lều của bạn và tăng sự thoải mái khi cắm trại.
• Bảo vệ đáy lều. Đây là công dụng quan trọng nhất. Tấm lót đáy chịu mài mòn, ma sát và các vật sắc nhọn từ mặt đất thay cho đáy lều. Việc thay một tấm lót đáy bị rách sẽ rẻ và dễ dàng hơn nhiều so với việc sửa chữa hoặc thay thế cả một chiếc lều.
• Tăng cường chống thấm. Đáy lều đã có khả năng chống thấm, nhưng một lớp bảo vệ bổ sung sẽ ngăn nước từ đất ẩm ngấm ngược lên. Điều này đặc biệt hữu ích khi bạn cắm trại trên nền đất ướt hoặc trong điều kiện mưa kéo dài.
• Giữ lều sạch sẽ. Tấm lót đáy ngăn bùn đất, nhựa cây và bụi bẩn bám trực tiếp vào đáy lều. Sau chuyến đi, bạn chỉ cần giũ sạch hoặc lau tấm lót thay vì phải vệ sinh đáy lều phức tạp.
• Hỗ trợ dựng lều nhanh (Fast-pitch). Nhiều mẫu lều hiện đại cho phép bạn chỉ dựng tấm phủ (rainfly) cùng với tấm lót đáy mà không cần thân lều bên trong. Cách dựng này tạo ra một mái che siêu nhẹ, phù hợp cho những chuyến đi cần tối ưu trọng lượng.
Khi chọn tấm lót đáy, bạn cần chú ý đến các thông số kỹ thuật sau để đảm bảo hiệu quả sử dụng.
Chất liệu
Phổ biến nhất là vải Polyester hoặc Nylon. Các loại vải này có độ bền cao và nhẹ. Độ dày của vải được đo bằng đơn vị Denier (D). Chỉ số Denier càng cao, vải càng dày và bền. Ví dụ, một tấm lót 70D sẽ bền hơn loại 40D nhưng cũng nặng hơn.
• Phạm vi khuyến nghị: 68D đến 150D Polyester Oxford cho độ bền tốt nhất.
Khả năng chống thấm
Khả năng chống thấm được đo bằng chỉ số cột nước (Hydrostatic Head - HH), đơn vị là milimét (mm). Chỉ số này cho biết áp lực nước mà lớp phủ chống thấm của vải chịu được trước khi nước thấm qua. Chỉ số HH càng cao, khả năng chống thấm càng tốt.
• Phạm vi khuyến nghị: Tối thiểu 1500mm. Từ 3000mm trở lên là mức tốt cho điều kiện ẩm ướt.
Kích thước và Trọng lượng
Kích thước của tấm lót đáy phải nhỏ hơn một chút so với diện tích đáy lều. Điều này ngăn nước mưa chảy từ tấm phủ lều xuống và đọng lại giữa tấm lót và đáy lều. Trọng lượng là yếu tố cần cân nhắc, đặc biệt với những người đi bộ đường dài. Một tấm lót cho lều 2 người thường nặng khoảng 200g đến 400g.
Lựa chọn tốt nhất là mua tấm lót đáy chính hãng được sản xuất cho đúng mẫu lều bạn đang sử dụng. Điều này đảm bảo sự vừa vặn tuyệt đối về kích thước và các điểm kết nối. Các góc của tấm lót sẽ khớp hoàn hảo với cọc lều, giúp việc lắp đặt nhanh chóng và chắc chắn.
Nếu không có tấm lót chính hãng, bạn có thể chọn một tấm bạt hoặc tấm lót của bên thứ ba. Khi đó, hãy đo chính xác kích thước sàn lều của bạn và chọn một tấm lót có kích thước nhỏ hơn mỗi cạnh khoảng 5cm. Bạn cũng có thể tự cắt một tấm lót từ vật liệu như Tyvek để có kích thước tùy chỉnh và trọng lượng nhẹ.
Địa hình Việt Nam đa dạng, và tấm lót đáy phát huy tác dụng rõ rệt trong nhiều điều kiện khác nhau.
• Cắm trại tại Tà Năng - Phan Dũng: Nền đất tại đây thường khô, cứng và có nhiều cỏ gai. Tấm lót đáy giúp bảo vệ đáy lều khỏi bị mài mòn và thủng do gai nhọn.
• Leo núi ở Fansipan hoặc Lảo Thẩn: Các điểm cắm trại trên núi cao thường có nền đất đá lởm chởm, không bằng phẳng. Tấm lót đáy là lớp đệm quan trọng, ngăn đá nhọn làm rách sàn lều.
• Dã ngoại ở Vườn quốc gia Cúc Phương mùa mưa: Nền đất ẩm và nhiều bùn. Tấm lót đáy giúp tăng cường chống thấm từ mặt đất và giữ cho đáy lều luôn sạch sẽ, khô ráo.
• Dùng tấm lót lớn hơn đáy lều: Đây là lỗi nghiêm trọng nhất. Khi trời mưa, nước sẽ chảy từ tấm phủ xuống, đọng trên phần rìa của tấm lót và chảy vào giữa, làm ướt đáy lều.
• Không làm khô hoàn toàn trước khi cất: Cất giữ tấm lót khi còn ẩm sẽ gây ra nấm mốc, làm hỏng lớp phủ chống thấm và tạo mùi khó chịu.
• Bỏ qua việc kiểm tra mặt đất: Dù có tấm lót, bạn vẫn nên dọn sạch cành cây, đá nhọn ở khu vực dựng lều để tăng tuổi thọ cho cả tấm lót và lều.
• Đáy lều (Tent Floor): Lớp vải may liền với thân lều, tiếp xúc trực tiếp với mặt đất nếu không có tấm lót.
• Tấm phủ (Rainfly): Lớp vải chống nước bên ngoài, che phủ thân lều để chống mưa và gió.
• Tấm trải (Groundsheet/Tarp): Thuật ngữ chung chỉ các loại tấm bạt, tấm trải. Tấm lót đáy (Footprint) là một loại tấm trải chuyên dụng, được cắt theo hình dạng lều.
Hỏi: Tôi có thể dùng một tấm bạt thường thay cho tấm lót đáy không?
Đáp: Được, nhưng bạn phải chắc chắn rằng nó được cắt nhỏ hơn diện tích đáy lều để tránh nước đọng.
Hỏi: Tấm lót đáy có thực sự cần thiết không?
Đáp: Rất khuyến khích để bảo vệ và kéo dài tuổi thọ của lều, đặc biệt khi cắm trại trên địa hình gồ ghề hoặc ẩm ướt.
Hỏi: Vệ sinh và bảo quản tấm lót đáy như thế nào?
Đáp: Bạn chỉ cần giũ sạch bụi đất, lau bằng khăn ẩm nếu bẩn và phơi khô hoàn toàn trong bóng râm trước khi cất.
Tấm lót đáy là một phụ kiện đơn giản nhưng mang lại hiệu quả lớn trong việc bảo vệ chiếc lều của bạn. Xem các loại tấm lót đáy tại WeTrek.vn.