Thiết bị phát vị trí cá nhân (PLB) là thiết bị cứu hộ nhỏ gọn, gửi tín hiệu khẩn cấp kèm vị trí GPS của bạn đến vệ tinh để yêu cầu cứu trợ.
Khi bạn đi trekking, leo núi, hay thám hiểm những vùng hẻo lánh của Việt Nam, sóng điện thoại thường là thứ xa xỉ. Trong những tình huống khẩn cấp, một chiếc điện thoại thông thường trở nên vô dụng. Đây là lúc thiết bị phát vị trí cá nhân (Personal Locator Beacon hay PLB) phát huy vai trò cứu mạng. Nó là một công cụ an toàn nhỏ gọn, đảm bảo bạn luôn có thể gọi trợ giúp dù ở bất cứ đâu.
PLB hoạt động độc lập với mạng di động. Khi bạn kích hoạt nó trong một tình huống nguy hiểm đến tính mạng, thiết bị sẽ thực hiện một chuỗi các hành động để gọi cứu hộ.
Quá trình hoạt động của PLB gồm các bước sau:
• Kích hoạt: Bạn bật công tắc hoặc nhấn nút khẩn cấp trên thiết bị.
• Gửi tín hiệu: PLB phát một tín hiệu kỹ thuật số mạnh 406 MHz. Tín hiệu này chứa mã nhận dạng duy nhất của thiết bị bạn.
• Vệ tinh nhận tín hiệu: Tín hiệu được hệ thống vệ tinh COSPAS-SARSAT, một mạng lưới vệ tinh tìm kiếm và cứu nạn quốc tế, thu nhận.
• Chuyển tiếp thông tin: Vệ tinh chuyển tiếp tín hiệu của bạn đến một trạm mặt đất. Trạm này sẽ tính toán vị trí của bạn dựa trên tín hiệu GPS và chuyển thông tin đến trung tâm điều phối cứu hộ.
• Triển khai cứu hộ: Lực lượng tìm kiếm và cứu nạn (SAR) tại khu vực gần nhất sẽ nhận được thông tin và triển khai đội cứu hộ đến vị trí của bạn.
Mang theo một chiếc PLB mang lại sự an tâm và tăng cường an toàn cho mọi chuyến đi. Đây là những lý do chính bạn nên cân nhắc sở hữu một thiết bị này.
• An toàn ở nơi không có sóng: Nhiều cung đường trekking đẹp nhất Việt Nam như Tà Năng - Phan Dũng hay các khu rừng quốc gia xa xôi đều không có sóng điện thoại. PLB là cách duy nhất để bạn liên lạc khi gặp sự cố.
• Tăng cơ hội sống sót: Trong các tình huống khẩn cấp như bị lạc, chấn thương nặng, hoặc gặp thời tiết cực đoan, việc nhận được trợ giúp nhanh chóng là yếu tố quyết định. PLB giảm đáng kể thời gian tìm kiếm.
• Sử dụng đơn giản: PLB được thiết kế để hoạt động trong những điều kiện khắc nghiệt nhất. Bạn chỉ cần một thao tác đơn giản để kích hoạt nó, không cần kỹ năng kỹ thuật phức tạp.
Ví dụ, một trekker bị trật khớp chân khi đang khám phá khu vực thác K50 ở Kon Tum, nơi hoàn toàn không có sóng di động. Nhờ kích hoạt PLB, đội cứu hộ đã xác định được vị trí chính xác và tiếp cận để sơ cứu và đưa người bị nạn ra ngoài an toàn.
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa PLB và các thiết bị liên lạc vệ tinh khác. Hiểu rõ sự khác biệt giúp bạn chọn đúng sản phẩm cho nhu cầu của mình.
• PLB (Personal Locator Beacon): Là thiết bị cứu hộ một chiều. Nó chỉ có một chức năng duy nhất là gửi tín hiệu SOS khẩn cấp. PLB không yêu cầu trả phí thuê bao hàng tháng. Nó được đăng ký cho một cá nhân.
• Máy nhắn tin vệ tinh (Satellite Messenger): Cung cấp tính năng liên lạc hai chiều. Bạn có thể gửi và nhận tin nhắn văn bản, chia sẻ lộ trình, xem thời tiết và gửi tín hiệu SOS. Thiết bị này yêu cầu bạn trả phí thuê bao hàng tháng hoặc hàng năm. Garmin inReach là một ví dụ phổ biến.
• EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon): Là thiết bị dành riêng cho tàu thuyền. Nó có kích thước lớn hơn, pin khỏe hơn và thường tự động kích hoạt khi tiếp xúc với nước. EPIRB được đăng ký cho một con tàu, không phải một cá nhân.
Để đảm bảo PLB hoạt động hiệu quả khi cần, bạn cần chú ý một vài điểm quan trọng.
• Đăng ký thiết bị: Ngay sau khi mua, bạn phải đăng ký PLB với cơ quan có thẩm quyền. Quá trình này liên kết mã nhận dạng duy nhất của thiết bị với thông tin cá nhân của bạn. Thông tin này rất quan trọng để lực lượng cứu hộ xác minh tình huống và liên lạc với người thân của bạn.
• Kiểm tra pin: Pin PLB có tuổi thọ dài, thường từ 5 đến 10 năm, nhưng không thể sạc lại. Bạn cần theo dõi ngày hết hạn của pin và thay thế theo khuyến nghị của nhà sản xuất. Pin cũng cần được thay sau mỗi lần kích hoạt khẩn cấp.
• Chỉ dùng khi thực sự khẩn cấp: PLB chỉ dành cho các tình huống nguy hiểm đến tính mạng. Việc kích hoạt giả sẽ gây tốn kém nguồn lực cứu hộ và bạn có thể phải chịu các khoản phạt nặng.
PLB có hoạt động ở nơi không có sóng điện thoại không?
Có, PLB hoạt động qua mạng lưới vệ tinh toàn cầu, hoàn toàn độc lập với mạng di động.
Tôi có cần trả phí hàng tháng để dùng PLB không?
Không, PLB không yêu cầu gói thuê bao hàng tháng để gửi tín hiệu cứu hộ khẩn cấp.
Ai sẽ nhận được tín hiệu SOS của tôi?
Tín hiệu của bạn được gửi đến một hệ thống vệ tinh quốc tế và chuyển tiếp đến trung tâm điều phối cứu hộ gần nhất.
Xem các mẫu thiết bị phát vị trí cá nhân tại WeTrek.vn.