Tích tuyết là các lớp tuyết tích tụ trên mặt đất, ảnh hưởng trực tiếp đến độ bám, nhiệt độ và an toàn khi bạn trekking ở vùng núi cao Việt Nam.

Định nghĩa Tích tuyết

Tích tuyết, hay snowpack, là thuật ngữ chỉ khối lượng tuyết đã tích tụ trên mặt đất. Nó không phải là tuyết đang rơi, mà là các lớp tuyết đã lắng đọng và nén lại qua thời gian. Mỗi lớp tuyết có đặc tính riêng về mật độ, độ cứng và độ ổn định. Tại Việt Nam, tích tuyết thường mỏng và chỉ xuất hiện vào mùa đông ở các đỉnh núi cao phía Bắc. Đặc tính của nó thay đổi nhanh chóng theo nhiệt độ trong ngày.

Vì sao tích tuyết quan trọng

Hiểu về tích tuyết giúp bạn chuẩn bị tốt hơn và đảm bảo an toàn cho chuyến đi. Tầm quan trọng của nó thể hiện ở các yếu tố sau:

• An toàn: Bề mặt tuyết và băng ẩn giấu rất trơn trượt. Nó làm tăng nguy cơ té ngã và chấn thương. Tuyết cũng che lấp các chướng ngại vật như đá và hố sâu.
• Lựa chọn trang bị: Tình trạng tích tuyết quyết định bạn cần loại giày, đế gai hay gậy trekking nào. Trang bị sai khiến chuyến đi không thoải mái và kém an toàn.
• Điều hướng: Tuyết dày có thể che phủ hoàn toàn đường mòn. Bạn cần kỹ năng định vị tốt hơn để không bị lạc.
• Quản lý thân nhiệt: Tuyết làm giảm nhiệt độ môi trường và gây mất nhiệt nhanh nếu quần áo bị ướt. Chuẩn bị trang phục đúng cách là yếu tố sống còn.

Thông số và phạm vi khuyến nghị

Không có tiêu chuẩn chính thức cho tích tuyết ở Việt Nam. Dưới đây là các khuyến nghị dựa trên kinh nghiệm thực tế để bạn tham khảo:

• Tuyết phủ mỏng (dưới 5 cm): Bề mặt đường mòn chỉ phủ một lớp tuyết mỏng, có thể tan trong ngày. Bạn cần giày trekking chống thấm nước có độ bám tốt.
• Tuyết xốp (5 - 15 cm): Tuyết đủ dày để lún xuống khi bạn bước. Bạn cần giày cổ cao chống thấm và nên có thêm gamas (gamas) để ngăn tuyết lọt vào giày.
• Tuyết cứng hoặc đóng băng (trên 15 cm hoặc bề mặt băng giá): Lớp tuyết bị nén chặt hoặc tan chảy rồi đóng băng lại. Bề mặt cực kỳ trơn. Bạn bắt buộc phải dùng đế gai (microspikes) hoặc đinh sắt (crampons) để di chuyển.

Cách chọn đúng trang bị theo tích tuyết

Việc lựa chọn trang bị phụ thuộc vào điều kiện tuyết bạn dự kiến gặp phải. Luôn kiểm tra dự báo thời tiết và tình hình thực tế tại điểm đến.

• Với tuyết mỏng và ướt: Giày trekking chống thấm (Gore-Tex hoặc tương đương) là ưu tiên hàng đầu. Nó giúp chân bạn khô ráo và ấm áp.
• Với tuyết sâu và xốp: Kết hợp giày chống thấm và gamas. Gamas ngăn tuyết và hơi ẩm lọt vào bên trong giày từ phía cổ chân.
• Với bề mặt băng giá: Đế gai là phụ kiện không thể thiếu. Chúng cung cấp độ bám cần thiết trên các bề mặt trơn trượt, giúp bạn bước đi vững chắc.
• Gậy trekking: Sử dụng gậy trekking có gắn rổ tuyết (snow basket). Phụ kiện này ngăn gậy lún sâu vào tuyết, giúp bạn giữ thăng bằng tốt hơn.

Ví dụ thực tế ở Việt Nam

Tích tuyết không phổ biến nhưng vẫn xuất hiện tại một số địa điểm ở Việt Nam, tạo ra những thử thách riêng.

• Đỉnh Fansipan, Lào Cai: Đây là nơi thường có tuyết rơi và tạo thành tích tuyết vào mùa đông. Đoạn đường từ 2.800 m lên đến đỉnh thường có băng giá vào sáng sớm. Nhiều người đã bị trượt ngã do chỉ mang giày thể thao thông thường.
• Đỉnh Mẫu Sơn, Lạng Sơn: Nơi đây thường xuyên xuất hiện băng giá bao phủ cây cối và đường đi. Bề mặt đường bê tông đóng băng rất nguy hiểm cho cả người đi bộ và phương tiện.
• Các đỉnh núi khác: Các đỉnh cao trên 2.000 m ở Hà Giang, Cao Bằng cũng có thể có tuyết rơi trong những đợt không khí lạnh mạnh. Bạn cần kiểm tra thông tin kỹ lưỡng trước khi lên đường.

Những lỗi thường gặp

Tránh các sai lầm sau để có một chuyến đi an toàn trên địa hình có tuyết.

• Mang giày không chống thấm: Chân bị ướt là nguyên nhân hàng đầu gây mất nhiệt và cảm lạnh. Giày thể thao thông thường không phù hợp.
• Đánh giá thấp độ trơn trượt: Nhiều người cho rằng lớp tuyết mỏng không nguy hiểm. Thực tế lớp băng mỏng ẩn dưới tuyết mới là mối nguy hiểm chính.
• Mặc không đủ ấm: Nhiệt độ trên núi luôn thấp hơn dự báo. Mặc quần áo theo nguyên tắc nhiều lớp giúp bạn điều chỉnh thân nhiệt linh hoạt.
• Không mang phụ kiện hỗ trợ: Việc thiếu đế gai hay gậy trekking khiến việc di chuyển khó khăn và rủi ro hơn nhiều.

Thuật ngữ liên quan

• Băng đen (Black Ice): Một lớp băng mỏng, trong suốt hình thành trên mặt đường hoặc đá. Nó rất khó nhìn thấy và cực kỳ trơn.
• Bột tuyết (Powder): Lớp tuyết mới rơi, bông, xốp và có mật độ thấp.
• Tuyết ẩm (Wet Snow): Tuyết có chứa hàm lượng nước cao, thường xuất hiện khi nhiệt độ gần 0°C. Tuyết này nặng và dễ làm bạn bị ướt.

Câu hỏi thường gặp

Đi trekking Fansipan mùa tuyết cần chuẩn bị gì?
Bạn cần giày trekking chống thấm, quần áo giữ ấm nhiều lớp, gamas và đế gai chống trượt.

Tích tuyết ở Việt Nam có gây lở tuyết không?
Không, tích tuyết ở Việt Nam quá mỏng và không đủ điều kiện để gây ra lở tuyết quy mô lớn.

Làm sao để chân không bị lạnh khi đi trên tuyết?
Bạn hãy mang giày chống thấm kết hợp với tất len hoặc tất tổng hợp để giữ chân khô và ấm.

Chuẩn bị đúng trang bị giúp bạn tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp của núi rừng mùa tuyết. Xem các mẫu giày trekking chuyên dụng tại WeTrek.vn.