TL;DR: Trượt tuyết leo núi (ski touring) là hoạt động tự leo lên một ngọn núi bằng ván trượt chuyên dụng và sau đó trượt xuống trên tuyết tự nhiên.

Bản chất của Trượt tuyết leo núi (Ski Touring)

Trượt tuyết leo núi, còn gọi là backcountry skiing, là hình thức trượt tuyết ở những vùng núi hoang dã, không có sự hỗ trợ của cáp treo hay khu nghỉ dưỡng. Bạn tự mình đi lên dốc bằng sức của mình. Khi lên đến đỉnh hoặc điểm mong muốn, bạn tháo lớp da hỗ trợ (skins) ra khỏi ván trượt, khóa lại phần gót giày và trượt xuống. Hoạt động này đòi hỏi thể lực, kỹ năng trượt tuyết và kiến thức về an toàn trong môi trường núi tuyết.

Điểm cốt lõi của ski touring là sự tự do. Bạn không bị giới hạn bởi các đường trượt được dọn sẵn. Bạn được khám phá những sườn núi hoang sơ, tận hưởng sự yên tĩnh của thiên nhiên và trải nghiệm cảm giác thành tựu khi chinh phục ngọn núi bằng chính nỗ lực của mình.

Sự khác biệt chính giữa Ski Touring và Trượt tuyết đổ dốc (Downhill Skiing)

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai hình thức này. Dưới đây là những điểm khác biệt cơ bản giúp bạn phân biệt rõ ràng.

Địa điểm

Trượt tuyết đổ dốc diễn ra trong các khu nghỉ dưỡng (ski resort) với đường trượt được chăm sóc, có hệ thống cáp treo và các dịch vụ tiện ích. Ngược lại, ski touring diễn ra ở khu vực ngoài khu nghỉ dưỡng (backcountry), trên những địa hình tự nhiên, không được kiểm soát.

Cách di chuyển

Khi trượt tuyết đổ dốc, bạn dùng cáp treo hoặc thang máy để lên đỉnh núi và chỉ trượt xuống. Với ski touring, bạn phải tự đi bộ lên núi. Quá trình leo chiếm phần lớn thời gian và công sức của chuyến đi.

Trang bị

Trang bị cho ski touring được thiết kế đặc biệt để tối ưu cho cả việc leo lên và trượt xuống. Nó nhẹ hơn và linh hoạt hơn so với đồ trượt tuyết đổ dốc.

Trang bị cần thiết cho Ski Touring

Trang bị là yếu tố quyết định trải nghiệm và sự an toàn của bạn. Nó khác biệt đáng kể so với trang bị trượt tuyết thông thường.

Ván trượt, Binding và Giày

Ván trượt (skis) thường nhẹ hơn để giảm sức nặng khi leo. Binding (khóa giữ giày) có hai chế độ: chế độ đi (walk mode) cho phép gót chân nhấc lên tự do như đi bộ, và chế độ trượt (ski mode) khóa gót chân lại để đổ dốc. Giày trượt (boots) cũng có chế độ đi bộ, cho phép cổ chân linh hoạt hơn khi di chuyển lên dốc.

Miếng dán da (Skins)

Đây là một phần quan trọng của bộ môn. Skins là những miếng dán có bề mặt nhám giống da, được gắn vào mặt dưới của ván trượt. Chúng bám vào tuyết khi bạn bước lên, ngăn ván trượt bị trôi ngược xuống dốc. Khi trượt xuống, bạn sẽ gỡ chúng ra và cất vào ba lô.

Trang bị an toàn tuyết lở

Khi hoạt động ở vùng backcountry, an toàn là ưu tiên hàng đầu. Bạn bắt buộc phải mang theo bộ ba thiết bị an toàn tuyết lở và biết cách sử dụng chúng thành thạo:

• Máy dò tín hiệu (Avalanche Beacon/Transceiver): Thiết bị phát và nhận tín hiệu để xác định vị trí người bị nạn bị chôn vùi trong tuyết.

• Xẻng xúc tuyết (Shovel): Dùng để đào tuyết cứu người bị nạn. Xẻng chuyên dụng thường nhẹ và có thể tháo rời.

• Que dò (Probe): Một cây gậy dài, có thể gấp gọn, dùng để đâm xuyên qua tuyết nhằm xác định vị trí chính xác của nạn nhân trước khi đào.

Quần áo và Phụ kiện khác

Nguyên tắc mặc đồ nhiều lớp (layering) là chìa khóa. Bạn cần một lớp áo trong cùng (base layer) để thoát ẩm, một lớp giữa (mid layer) để giữ ấm, và một lớp áo khoác ngoài cùng (outer shell) để chống gió và nước. Ngoài ra, bạn cũng cần một chiếc ba lô đủ lớn để chứa skins, đồ an toàn, nước, đồ ăn và quần áo dự phòng.

Ski Touring tại Việt Nam: Có thể không?

Việt Nam là một quốc gia nhiệt đới, không có điều kiện tuyết rơi ổn định và đủ dày để ski touring phát triển thành một môn thể thao phổ biến. Vào mùa đông, một số đỉnh núi cao ở phía Bắc như Fansipan hay Mẫu Sơn có thể xuất hiện băng tuyết, nhưng lớp tuyết rất mỏng và không đủ an toàn để trượt.

Tuy nhiên, tinh thần và các kỹ năng của ski touring hoàn toàn có thể áp dụng vào các hoạt động trekking, leo núi mùa đông tại Việt Nam. Việc chuẩn bị thể lực, kỹ năng định vị, kiến thức về thời tiết và nguyên tắc mặc đồ nhiều lớp là những điểm chung quan trọng. Nhiều người Việt Nam cũng tham gia các chuyến ski touring ở nước ngoài như Nhật Bản, Hàn Quốc hoặc châu Âu. Việc tìm hiểu và chuẩn bị kiến thức, trang bị từ trong nước sẽ giúp chuyến đi của bạn an toàn và trọn vẹn hơn.

Lợi ích và Thách thức

Lợi ích

• Tập luyện toàn diện: Ski touring là một bài tập tim mạch và sức mạnh tuyệt vời cho toàn bộ cơ thể.

• Khám phá thiên nhiên: Bạn có cơ hội tiếp cận những vùng đất hoang sơ mà ít người đặt chân đến.

• Tránh đám đông: Tận hưởng không gian yên tĩnh, thoát khỏi sự ồn ào của các khu nghỉ dưỡng.

Thách thức

• Yêu cầu thể lực cao: Việc tự đi bộ lên núi hàng giờ đồng hồ đòi hỏi bạn có một nền tảng thể lực tốt.

• Kiến thức an toàn: Bạn phải được đào tạo về an toàn tuyết lở và các kỹ năng sinh tồn trong môi trường núi tuyết.

• Chi phí trang bị: Bộ trang bị ski touring chuyên dụng có chi phí đầu tư ban đầu khá cao.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Tôi có cần biết trượt tuyết giỏi để ski touring không?

Bạn cần có kỹ năng trượt tuyết đổ dốc ở mức khá trên nhiều loại địa hình khác nhau.

Trang bị ski touring có dùng để trượt ở khu nghỉ dưỡng được không?

Có, nhiều người dùng chung một bộ trang bị cho cả hai hoạt động để tiết kiệm chi phí.

Môn này có nguy hiểm không?

Có, rủi ro chính đến từ tuyết lở và thời tiết, đòi hỏi kiến thức và sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

Xem thêm các sản phẩm quần áo dã ngoại chuyên dụng tại WeTrek.vn.