TL;DR: Splitboard là ván trượt tuyết có thể tách làm đôi thành hai ván trượt riêng để leo núi, sau đó ghép lại để trượt xuống như ván tuyết thông thường.
Ván trượt tuyết tách đôi (Splitboard) là gì?
Splitboard là một loại ván trượt tuyết (snowboard) được thiết kế đặc biệt để có thể tách dọc thành hai mảnh, hoạt động như một cặp ván trượt đi bộ đường dài (touring skis). Thiết kế này cho phép người dùng tự đi bộ hoặc leo lên các sườn núi phủ tuyết mà không cần đến thang máy hay cáp treo. Khi lên đến đỉnh, bạn có thể ghép hai mảnh lại với nhau để tạo thành một tấm ván trượt tuyết hoàn chỉnh và trượt xuống.
Splitboard là công cụ chính cho bộ môn trượt tuyết dã ngoại (backcountry snowboarding), nơi bạn tự do di chuyển và khám phá các địa hình tự nhiên ngoài khu nghỉ dưỡng.
Cơ chế hoạt động của Splitboard
Splitboard hoạt động ở hai chế độ chính, cho phép bạn di chuyển hiệu quả cả khi lên và xuống dốc.
Chế độ leo núi (Touring Mode)
Khi bạn cần di chuyển lên dốc, bạn sẽ tách ván ra làm đôi. Mỗi nửa ván trở thành một chiếc ván trượt hẹp. Bạn gắn một tấm da chuyên dụng (climbing skin) vào mặt đế của mỗi nửa ván. Tấm da này có bề mặt nhám một chiều, giúp ván bám vào tuyết khi đi lên nhưng vẫn trượt về phía trước. Bộ khóa ván (bindings) cũng được điều chỉnh để gót chân của bạn có thể nhấc lên khỏi ván, tạo ra chuyển động đi bộ tự nhiên, tương tự như trượt tuyết băng đồng (cross-country skiing).
Chế độ trượt xuống (Ride Mode)
Sau khi lên đến điểm xuất phát để trượt xuống, bạn tháo tấm da ra và cất đi. Tiếp theo, bạn ghép hai nửa ván lại với nhau bằng các kẹp và chốt chuyên dụng được tích hợp sẵn. Cuối cùng, bạn xoay và khóa chặt bộ khóa ván vào vị trí vuông góc với ván. Lúc này, splitboard trở thành một ván trượt tuyết tiêu chuẩn, sẵn sàng để bạn trượt xuống dốc.
Bộ dụng cụ Splitboard cần những gì?
Để bắt đầu với splitboarding, bạn cần một bộ thiết bị chuyên dụng thay vì chỉ một chiếc ván trượt thông thường. Một bộ đầy đủ bao gồm:
1. Ván Splitboard: Đây là thành phần chính, có thiết kế tách đôi. Các loại ván khác nhau về độ cứng, hình dạng và kích thước để phù hợp với từng loại địa hình và phong cách trượt.
2. Bộ khóa và chốt (Splitboard Bindings): Khác với khóa ván tuyết thường, khóa splitboard có cơ chế xoay để chuyển đổi giữa chế độ đi bộ và chế độ trượt. Chúng cũng đi kèm với giao diện để gắn vào ván ở cả hai chế độ.
3. Tấm da trượt (Climbing Skins): Đây là những tấm vật liệu được cắt theo hình dạng của nửa ván, có một mặt dính để dán vào đế ván và một mặt có sợi bám tuyết một chiều. Tấm da là bộ phận thiết yếu để bạn có thể đi lên dốc.
4. Gậy leo núi (Poles): Gậy giúp bạn giữ thăng bằng và tạo lực đẩy khi đi bộ lên dốc. Bạn nên chọn loại gậy có thể thu gọn để dễ dàng cất vào ba lô khi trượt xuống.
5. Giày chuyên dụng (Splitboard Boots): Mặc dù bạn có thể dùng giày trượt tuyết thông thường, giày splitboard chuyên dụng thường có đế bám tốt hơn để đi bộ và có chế độ đi bộ (walk mode) giúp cổ chân linh hoạt hơn khi leo dốc.
Ưu và nhược điểm của Splitboard
Ưu điểm
- Tự do khám phá: Splitboard cho phép bạn tiếp cận những vùng núi hoang sơ, những con dốc phủ đầy tuyết bột mà không bị giới hạn bởi hệ thống cáp treo của các khu nghỉ dưỡng.
- Trải nghiệm thiên nhiên: Bạn được hòa mình vào sự yên tĩnh của núi rừng mùa đông, một trải nghiệm khác biệt hoàn toàn so với sự đông đúc tại các khu trượt tuyết thương mại.
- Rèn luyện thể chất: Quá trình đi bộ lên núi là một bài tập toàn thân, giúp cải thiện sức bền và thể lực.
Nhược điểm
- Chi phí ban đầu cao: Một bộ splitboard đầy đủ gồm ván, khóa, da và gậy có giá cao hơn đáng kể so với một bộ ván trượt tuyết thông thường.
- Trọng lượng nặng hơn: Do có thêm các bộ phận kim loại để ghép nối, splitboard thường nặng hơn ván tuyết nguyên khối.
- Yêu cầu kỹ năng và kiến thức: Ngoài kỹ năng trượt tuyết, bạn cần có kiến thức về an toàn tuyết lở, định vị và kỹ năng sinh tồn trong môi trường mùa đông.
Splitboard có phù hợp với bạn không?
Splitboard dành cho những người đã có kinh nghiệm trượt ván tuyết ở mức khá trở lên và muốn tìm kiếm những thử thách mới ngoài phạm vi khu nghỉ dưỡng. Nếu bạn là người yêu thích đi bộ đường dài, cắm trại và khám phá thiên nhiên, đồng thời có nền tảng thể lực tốt, splitboarding sẽ là bước tiến tiếp theo trong hành trình outdoor của bạn.
Tại Việt Nam, dù tuyết không phổ biến, những người đam mê có thể lên kế hoạch cho các chuyến đi đến những nơi có tuyết như các vùng núi cao ở Sa Pa vào mùa đông hoặc các quốc gia lân cận. Splitboard mở ra cơ hội cho những cuộc phiêu lưu độc đáo đó.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Tôi có cần kinh nghiệm trượt ván tuyết trước khi dùng Splitboard không?
Có, bạn nên tự tin trượt ở các địa hình đa dạng trước khi bắt đầu với splitboard vì môi trường dã ngoại luôn khó đoán hơn.
Sử dụng Splitboard có khó hơn ván trượt tuyết thông thường không?
Việc chuyển đổi chế độ và di chuyển lên dốc đòi hỏi thực hành, nhưng phần trượt xuống cho cảm giác tương tự ván tuyết thường.
Tôi cần chuẩn bị gì thêm ngoài bộ dụng cụ splitboard?
Bạn luôn cần mang theo bộ dụng cụ an toàn tuyết lở gồm thiết bị dò, xẻng và thanh dò, cùng kiến thức sử dụng chúng.
Xem các sản phẩm ván trượt tuyết và dụng cụ dã ngoại mùa đông tại WeTrek.vn.