Vệ sinh trại là các thực hành giữ gìn sạch sẽ cho bản thân, khu cắm trại và môi trường xung quanh, đảm bảo sức khỏe và bảo vệ thiên nhiên.
Vệ sinh trại là một phần cốt lõi của nguyên tắc Leave No Trace (Không để lại dấu vết). Việc này không chỉ giúp bạn và nhóm của bạn khỏe mạnh mà còn bảo vệ hệ sinh thái mong manh. Một khu trại sạch sẽ ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn và bệnh tật. Nó cũng ngăn động vật hoang dã tìm đến thức ăn của con người, tránh những xung đột không mong muốn. Giữ gìn vệ sinh chung còn thể hiện sự tôn trọng đối với những người sẽ đến cắm trại sau bạn, duy trì vẻ đẹp nguyên sơ của điểm đến.
Để duy trì vệ sinh khi đi cắm trại, bạn cần chú ý đến ba khu vực chính: vệ sinh cá nhân, vệ sinh khu vực nấu ăn và quản lý rác thải.
Giữ gìn vệ sinh cá nhân giúp bạn cảm thấy thoải mái và ngăn ngừa các vấn đề về da hoặc nhiễm trùng. Các hoạt động cơ bản bao gồm:
• Rửa tay: Luôn rửa tay bằng xà phòng sinh học hoặc nước rửa tay khô trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi xử lý rác. Xà phòng sinh học phân hủy tự nhiên và ít gây hại cho môi trường.
• Đánh răng: Sử dụng lượng kem đánh răng nhỏ. Khi nhổ bọt, bạn hãy phun tỏa ra một khu vực rộng thay vì tập trung vào một điểm để nó phân tán nhanh hơn. Tránh nhổ trực tiếp gần nguồn nước.
• Tắm rửa: Khăn ướt là một lựa chọn tiện lợi để lau người. Nếu cần tắm, hãy dùng xà phòng sinh học và lấy nước tắm cách xa sông, suối, hồ ít nhất 60 mét. Nước xà phòng không được chảy trực tiếp xuống nguồn nước.
Khu vực bếp là nơi dễ thu hút côn trùng và động vật hoang dã nhất. Giữ bếp sạch sẽ là ưu tiên hàng đầu.
• Rửa chén bát: Cạo sạch thức ăn thừa vào túi rác trước khi rửa. Sử dụng một hệ thống rửa đơn giản: một chậu để rửa với xà phòng sinh học, một chậu để tráng. Đổ nước rửa chén đã qua sử dụng cách xa nguồn nước ít nhất 60 mét, lý tưởng là đổ vào một cái hố nhỏ để đất lọc tự nhiên.
• Bảo quản thực phẩm: Luôn cất giữ thực phẩm trong hộp kín hoặc túi chống mùi. Vào ban đêm, bạn nên treo túi thực phẩm lên cây, cách xa lều trại, hoặc cất trong xe hơi nếu có thể. Điều này ngăn gấu, chuột và các động vật khác tìm đến.
• Dọn dẹp: Lau sạch ngay lập tức mọi vết thức ăn rơi vãi. Không để thức ăn thừa hoặc dụng cụ bẩn qua đêm.
Nguyên tắc vàng là "Mang vào thứ gì, mang ra thứ đó". Mọi thứ bạn mang đến điểm cắm trại, bạn phải mang chúng về.
• Phân loại rác: Chuẩn bị ít nhất hai túi rác, một cho rác khô và một cho rác ướt (thức ăn thừa, vỏ trái cây). Túi cho rác ướt nên là loại túi zip hoặc túi chống nước để tránh rò rỉ.
• Rác hữu cơ: Ngay cả vỏ chuối hay lõi táo cũng cần được mang về. Chúng phân hủy rất chậm trong môi trường tự nhiên và làm mất đi vẻ đẹp hoang sơ. Chúng cũng có thể thu hút động vật.
• Nén rác: Làm bẹp lon, chai nhựa để tiết kiệm không gian trong túi rác của bạn.
Đây là một khía cạnh quan trọng nhưng thường bị bỏ qua. Ở những nơi không có nhà vệ sinh, bạn cần xử lý chất thải đúng cách.
• Đào hố mèo (cathole): Dùng xẻng dã ngoại đào một cái hố sâu khoảng 15-20 cm, rộng 10-15 cm. Hố phải cách nguồn nước, đường mòn và khu cắm trại ít nhất 60 mét.
• Lấp hố: Sau khi sử dụng, hãy lấp đầy hố bằng đất vừa đào lên và phủ một lớp lá cây để ngụy trang.
• Giấy vệ sinh: Tốt nhất là bạn nên bỏ giấy vệ sinh đã qua sử dụng vào một túi zip riêng và mang về. Giấy phân hủy rất chậm và động vật có thể đào nó lên.
Áp dụng các nguyên tắc này vào thực tế rất đơn giản. Khi bạn cắm trại tại hồ Tà Đùng (Đắk Nông), hãy lấy nước từ hồ mang lên bờ để rửa chén, cách xa mép nước. Nước thải sau đó được đổ vào một bụi cây cách hồ 60 mét.
Nếu bạn đi trekking ở Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà (Lâm Đồng), nơi không có nhà vệ sinh dọc đường, một chiếc xẻng dã ngoại là vật dụng bắt buộc. Bạn cần tìm một vị trí kín đáo, cách xa con suối và đường mòn để đào hố vệ sinh cá nhân.
Để đảm bảo vệ sinh, bạn nên chuẩn bị một bộ dụng cụ chuyên dụng. Danh sách gợi ý bao gồm:
• Xà phòng sinh học.
• Nước rửa tay khô.
• Khăn lau đa năng, nhanh khô.
• Túi rác các loại (bao gồm túi zip cho rác ướt và giấy vệ sinh).
• Xẻng dã ngoại để đào hố.
• Giấy vệ sinh hoặc vòi xịt vệ sinh cá nhân.
Làm thế nào để tắm khi đi cắm trại?
Bạn có thể dùng khăn ướt, xà phòng sinh học với lượng nước tối thiểu cách xa nguồn nước, hoặc sử dụng túi tắm dã ngoại chuyên dụng.
Tôi nên xử lý nước rửa chén đã qua sử dụng như thế nào?
Bạn nên lọc lại cặn thức ăn để bỏ vào túi rác và đổ nước rửa chén đã qua sử dụng cách xa nguồn nước ít nhất 60 mét.
Có cần mang theo xẻng dã ngoại không?
Xẻng dã ngoại rất cần thiết để đào hố vệ sinh đúng cách ở những nơi không có nhà vệ sinh công cộng.
Chuẩn bị đầy đủ cho chuyến đi sắp tới. Xem các sản phẩm đồ dùng vệ sinh dã ngoại tại WeTrek.vn.