Đi trên một chiếc xe đạp điện - hay e-bike - lần đầu tiên có thể đem lại cảm giác như thể bạn vừa khám phá ra một siêu năng lực của mình vậy. Đó là vì những chiếc e-bike trợ lực bàn đạp sẽ nâng tầm khả năng cho phương tiện hai bánh của bạn: Bạn có thể theo kịp trong tình trạng giao thông khi chậm khi nhanh, kéo theo trẻ em hay thùng chứa đồ dễ dàng hơn, tới nơi một cách nhẹ nhàng hơn, hay chỉ đơn giản là tận hưởng thêm một chút sảng khoái trên con đường mà có lẽ bạn sẽ cảm thấy quá xa hay quá gập ghềnh.

E-bike bước đầu được phân loại giống như xe đạp thông thường: leo núi và đường trường, cộng thêm những chi tiết ngoài như hiện đại, phối hợp, cruiser, xe có thùng chứa và xe gập.

Hiểu về ba cấp độ của Xe đạp điện

Chủ yếu để phục vụ các lý do liên quan tới quy định, xe đạp điện cũng được chia ra thành các cấp độ khác nhau để cho thấy mức độ trợ giúp động cơ của chúng. Tìm hiểu xem loại xe bạn cần có cấp độ như thế nào là một yếu tố quan trọng trong việc đưa ra quyết định:

Cấp độ 1: Động cơ chỉ kích hoạt khi bạn đạp xe, và ngừng hỗ trợ khi đạt vận tốc 20 dặm/giờ.

Cấp độ 2: Cũng có chế độ hỗ trợ đạp cho tới khi đạt 20 dặm/giờ cộng thêm chế độ thuần cung cấp lực từ van tiết lưu. 

Cấp độ 3: Chuyên hỗ trợ đạp (như cấp 1) nhưng vẫn tiếp tục hỗ trợ cho tới khi đạt vận tốc 28 dặm/giờ.

Đa số những người mới bắt đầu đều lựa chọn một chiếc e-bike cấp độ 1. Xe đạp cấp độ 1 là loại có chi phí hợp lý nhất và, từ góc độ quy định, được chấp nhận rộng rãi nhất. Bạn có thể đi chúng trên đường trong thành phố và nhiều con đường dành riêng cho xe đạp khác. Cấp độ xe e-bike này đang bắt đầu được cho phép trên các cung đường đạp xe leo núi, dù không phải nơi nào cũng cho phép, vì vậy hãy luôn kiểm tra trước.

E-bike cấp độ 2 thường được cho phép ở những nơi giống như e-bike cấp độ 1. Đó là bởi hai cấp đều hỗ trợ động cơ cho tới khi đạt đến tốc độ 20 dặm/giờ.

E-bike cấp độ 3 nổi tiếng với những người đi làm bằng phương tiện công cộng và người bận rộn. So với xe cấp độ 1, chúng nhanh và mạnh hơn (chi phí cũng cao hơn). Những khả năng tốt hơn này khiến chúng trở nên xứng đáng vì chúng giúp bạn di chuyển hiệu quả hơn. Chúng leo dốc tốt hơn và chịu được tải trọng lớn hơn. Nhược điểm của chúng là không thể đi được trên hầu hết các đường dành cho xe đạp thông dụng cũng như hệ thống cung đường dành cho xe đạp leo núi.

Tìm hiểu về các quy định liên quan trước khi đưa ra quyết định cuối cùng về cấp độ xe. Một khó khăn khi nói tới các thông tin liên quan chính là luật, quy trình giấy phép, đăng kí, giới hạn độ tuổi và quy định quản lý đất đai đều đang thay đổi. Ngoài ra, hãy kiểm tra lại với những thành phố lân cận và quản lý đất đai tại những địa điểm bạn dự định tới đạp xe.

Pin xe E-bike, mức độ di chuyển và động cơ

Các nhà sản xuất chú ý rất nhiều vào bộ phận cung cấp năng lượng cho mỗi chiếc xe. Đổi lại, thiết kế này tạo ra một nhược điểm là khả năng hoạt động của xe đối nghịch với mức độ di chuyển. Động cơ mạnh hơn sẽ tạo ra tốc độ nhanh hơn để theo kịp với giao thông và nhiều lực hơn để lên dốc cũng như kéo theo thùng chứa đồ. Động cơ mạnh như vậy cũng sẽ đốt cháy năng lượng ở pin nhanh hơn, làm giảm mức độ di chuyển. 

Khi so sánh những chiếc e-bike khác biệt với nhau, bạn sẽ thấy chỉ số đo mức độ di chuyển rất đa dạng: 20-100 dặm có hỗ trợ bàn đạp, chẳng hạn. Đó là vì có rất nhiều yếu tố tác động lên mức độ di chuyển. 

Pin lớn tất nhiên là có ảnh hưởng: Điện dung được đo bằng đơn vị watt giờ (Wh), tức số giờ mà pin có thể chứa 1 watt năng lượng trước khi ngừng hoạt động. Bên cạnh đó, năng lượng động cơ cũng rất quan trọng: Một động cơ 500-watt kết hợp với một pin 500 Wh (một bộ đôi thường thấy ở xe cấp độ 3) làm cạn năng lượng nhanh hơn một động cơ 250 watt kết hợp với pin 500 Wh (thường thấy ở xe cấp độ 1). 

Một công cụ trực tuyến hấp dẫn mô tả mối quan hệ qua lại giữa rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng tới mức độ di chuyển của bạn là Trợ lý Mức độ E-Bike của Bosch. Cách và địa điểm bạn chọn đạp xe cũng quan trọng.

Thời gian sạc pin: Đa số các loại pin đều cần ba cho tới năm tiếng để sạc đầy từ trạng thái trống không, những pin có điện dung lớn hơn thì cần nhiều thời gian hơn. Bạn có thể mua thêm sạc dự phòng (hoặc đem theo sạc) khi dự định di chuyển bằng e-bike. Bạn cũng có thể mua loại sạc có tốc độ sạc nhanh hơn. 

Số lượng pin: Một vài loại e-bike cho phép người đạp sử dụng hai pin cùng lúc. Điều này có thể kéo dài quãng đường cho chuyến đi - và nếu một pin dừng hoạt động, bạn sẽ có phương án dự phòng. Bạn cũng có thể mua một pin để sạc đầy sẵn, hoặc thay thế pin hiện tại khi vòng đời của nó kết thúc (thường là sau vài ngàn lần sạc). 

Quá trình gắn pin: Pin thường được cố định vào một không gian trống có khung dùng để gắn khung đựng chai nước hoặc một chiếc túi xe đạp nhỏ. Dù vậy pin rời bên ngoài thường dễ sạc và thay thế hơn.

Vị trí động cơ E-bike

Động cơ mid-drive nằm trên hệ thống vòng bi (nơi trục khuỷu gắn liền với khung xe). Động cơ hub-drive nằm bên trong trục của bánh xe sau (một vài loại thì ở bánh trước.)

Động cơ Mid-drive: Có rất nhiều động cơ thuộc thể loại này vì nhiều lí do. Phản ứng hỗ trợ bàn đạp đem lại cảm giác tự nhiên, giúp trọng lượng động cơ cố định tại trung tâm và ở tầm thấp, khiến quá trình đạp xe trở nên cân bằng và ổn định. 

Động cơ Hub-drive: Động cơ hub-drive tại bánh sau cung cấp lực bàn đạp vào ngay bánh sau của xe, tạo cảm giác như thể bạn đang được đẩy đi vậy. Lưu ý rằng thay yên xe trên phần bánh có gắn động cơ hub-drive có thể sẽ phức tạp hơn thay yên xe thông thường (hoặc có động cơ mid-drive). Động cơ hub-drive bánh trước hoạt động gần giống như xe ô tô đi bằng bánh trước: chúng cũng cho phép hệ thống lực đẩy tiêu chuẩn của xe được sử dụng trên bánh xe sau.

Mô-men xoắn của động cơ xe E-bike

Mô-men xoắn là một thông số cần kiểm tra nếu bạn dự định sẽ đi trên địa hình đồi nhiều và/hoặc kéo theo nhiều hành lý nặng. Được đo bằng đơn vị Newton mét (N m), mức độ cao nhất được thống kê đối với xe e-bike nằm trong khoảng từ 40 N m cho tới 80 N m. Mô-men xoắn trong quá trình di chuyển thực tế dù vậy sẽ thay đổi khi bạn thay đổi cài đặt hỗ trợ bàn đạp. 

Những chức năng và bộ phận quan trọng khác của E-bike

Chiếc e-bike của bạn, dĩ nhiên, không chỉ có động cơ và pin. Dưới đây là nhiều chi tiết khác để cân nhắc khi xem xét giữa các dòng xe e-bike khác nhau:

Kích hoạt hỗ trợ bàn đạp và cảm giác bàn đạp: Chiếc xe càng hoạt động tốt, trợ lực bàn đạp sẽ càng nhạy và mượt mà. Hãy đi thử một vài mẫu xe để tìm ra chiếc xe có tốc độ và mức độ phản ứng mà bạn cảm thấy phù hợp nhất với mình.

Các mức độ hỗ trợ bàn đạp: Đa số các xe đều cung cấp 3 hay 4 mức độ hỗ trợ, cho phép bạn giảm tiêu thụ năng lượng (chế độ tiết kiệm pin) hoặc tăng tốc độ và mô-men lực (chế độ tua-bin hay đẩy mạnh).

Các phụ kiện đính kèm: Rất nhiều mẫu e-bike hiện nay có đa dạng các loại phụ kiện đính kèm:

Đèn: Thường có mặt trên các mẫu xe đạp trong thành phố và di động, đây là một chức năng rất nên sở hữu. Hệ thống có nhiều loại khác nhau, các xe cao cấp thì đèn cũng sẽ mạnh hơn. 

Giá để đồ: Thường thấy trên các loại e-bike có thùng chứa, những chiếc giá chắc chắn này có thể đỡ được nhiều hành lý nặng. E-bike cũng có thể tương thích với nhiều loại giá mua rời khác nhau, dù bạn sẽ cần phải xác minh xem liệu chiếc giá định mua có phù hợp với mẫu xe của bạn hay không.

Màn hình LCD gắn trên tay lái: Có rất nhiều chức năng hoạt động trên xe e-bike, vì vậy có một chiếc máy tính gắn ngay trên tay lái sẽ có ích bởi nó giúp bạn theo dõi tình trạng pin, chức năng hỗ trợ bàn đạp, số dặm đã đi, tốc độ và nhiều hơn thế nữa.

Kết nối điện thoại thông minh: Những chiếc xe e-bike hiện đại có chế độ điện tử có thể kết nối không dây với điện thoại thông minh. Các ứng dụng cho phép có thể bao gồm GPS,chế độ ghi nhớ hoạt động xe và các chức năng màn hình khác. Một vài ứng dụng còn cho phép bạn mở khóa gắn trên xe.  

Thiết bị bảo vệ: Nhiều loại xe có kèm theo khóa bánh sau gắn liền với khung xe, các loại khác thì có khóa trên pin được mở để tương thích với một loại khóa xe (mua rời) sản xuất bởi nhãn hàng đối tác. 

Chất lượng bộ phận: Xe e-bike ở các mức giá ngang nhau có chất lượng bộ phận tương tự nhau. Xe e-bike có giá trung bình thường không có các chức năng cao cấp như liên kết với điện thoại thông minh, chúng sẽ có những bộ phận tương xứng với giá tiền khác. Giống như trên xe đạp thông thường, phanh, lốp, cần gạt và hệ thống lực đẩy cao cấp sẽ bền bỉ và nhạy hơn. 

Khung: Đa số khung xe e-bike làm bằng nhôm, dù ngày nay lựa chọn chất liệu khung xe (từ sợi các-bon cho tới sắt) đang ngày càng được mở rộng. Chất liệu và thiết kế khung, bên cạnh kích cỡ động cơ và pin, là yếu tố lớn nhất quyết định tổng trọng lượng xe. Thường nặng hơn các bộ phận cấu thành xe đạp thông thường, e-bike vượt qua độ ì bằng sự trợ lực từ động cơ. Nhưng xe càng nhẹ thì lại càng linh động. Vì vậy, nếu bạn đang lựa chọn giữa hai chiếc xe tương đương nhau, thì mẫu xe nhẹ hơn khả năng cao sẽ đem đến trải nghiệm tốt hơn.

Đảm bảo rằng bạn có một chiếc E-bike vừa vặn

Một điểm chung nữa giữa xe đạp thông thường và e-bike là chiếc xe tốt nhất là chiếc xe hoàn toàn vừa với bạn. Đối với một khoản đầu tư lớn như e-bike, điều quan trọng là đảm bảo chiếc xe đem lại cảm giác như thể chúng được làm ra cho riêng bạn - hoặc ít nhất là có thể được điều chỉnh để vừa với bạn sau khi thay đổi vài bộ phận - trước khi bạn đem nó về nhà.

Yếu tố quan trọng nhất để tìm ra chiếc xe vừa vặn là biết rõ bạn đang cần cỡ khung xe như thế nào, được tính toán dựa trên chiều cao của bạn. Bên cạnh cỡ khung xe, hình dạng khung xe của một chiếc e-bike quyết định việc nó sẽ vừa với những số đo độc đáo của cơ thể bạn như thế nào. Đến trực tiếp cửa hàng xe đạp là cách tốt nhất để xem xét độ vừa xe, sao cho đầu gối, vai, lưng, chân và tay bạn đều được đặt ở vị trí phù hợp khi đạp xe. Bạn cũng có thể tìm tới chuyên gia để có thông tin chi tiết về đồ vừa của xe, điều sẽ giúp bạn tránh khỏi chấn thương lâu dài và luôn giữ được phong độ tốt nhất. Hãy dành thời gian để đi thử chiếc xe bạn muốn. Thử nhiều hơn một chiếc xe sẽ cho bạn cảm giác tốt hơn giữa những lựa chọn và xác nhận loại xe nào lừa phù hợp với bạn nhất.