Để giảm thiểu thiệt hại và hậu quả về sau của một vụ cháy rừng nghiêm trọng, người đi dã ngoại cần tìm hiểu và tuân thủ các quy định, cách làm hạn chế cháy rừng và luyện tập thường xuyên. Tuy nhiên, việc trang bị kiến thức cho bản thân về những việc cần làm khi bắt gặp một vụ cháy rừng cũng quan trọng không kém.  

Trước khi cháy rừng xảy ra.

Đánh giá mức độ đe dọa và hạn chế cháy rừng nên là hai trong số những nhiệm vụ bạn cần làm đầu tiên khi lên kế hoạch cho chuyến đi. Phụ thuộc vào mức độ hạn chế lửa hiện tại ở nơi bạn đến, bạn có thể bị giới hạn theo những cách sau: 

Lửa trại: Lửa trại có thể bị hạn chế, chỉ được đốt ở trong một vị trí được chỉ định, ở chỗ cắm trại nhất định, ở bên dưới độ cao cho phép, hoặc bị cấm hoàn toàn. Khi được cho phép đốt, lửa trại nên được đốt nhỏ và dưới sự giám sát liên tục. Trước khi bạn đi ngủ hoặc rời đi, tất cả đám lửa phải được dập tắt bằng nước và để nguội đến mức có thể chạm vào. Phải luôn chú ý đến ngọn lửa mà bạn đã đốt!

Bếp lò - Những nơi cắm trại thường cho phép sử dụng chất lỏng, bình nhiên liệu hoặc bếp lò. Trong một vài thời điểm nhạy cảm, người ta chỉ cho phép cắm trại không đốt lửa. Chú ý đến những cành cây nhỏ và bếp cồn, vì thường sẽ có những quy định đặc biệt khi sử dụng chúng. 

Pháo hoa - Hầu hết những người quản lý khu vực cắm trại sẽ không bao giờ cho phép đốt pháo hoa. 

Hút thuốc - Phụ thuộc vào mức độ đe dọa cháy rừng, bạn có thể phải hút thuốc trong những tòa nhà được chỉ định hoặc bên trong xe. Tàn lửa thuốc lá là một trong những nguyên nhân phổ biến con người gây ra cháy rừng. 

Xe địa hình - Các thiết bị đánh lửa như máy phát điện, máy móc và xe địa hình thường được phép sử dụng, nhưng ở nơi nguy cơ cháy rừng cao thì 3 lựa chọn này đều sẽ bị cấm. 

Một vài địa phương và sở quản lý đất đai yêu cầu giấy phép đối với bất cứ hoạt động đi đến vùng hẻo lánh nào. Giấy phép cung cấp thêm nhiều thông tin về những vật dụng mà bạn có thể hoặc không thể dùng.

Hiểu về quy định hạn chế cháy rừng có thể giúp con người rất nhiều trong việc giảm cháy rừng, tuy nhiên, là một thành viên của cộng đồng những người yêu thích hoạt động ngoài trời, bạn cần phải tự ý thức được trách nhiệm của mình và người khác. Rất nhiều người không hiểu rõ vấn đề. Nếu bạn gặp ai đó đang vi phạm việc cấm sử dụng lửa, hãy nhắc nhở họ về việc làm sai trái đó một cách lịch sự và có giáo dục. Những người ngang nhiên có hành vi trái với quy định nên báo cáo cho cơ quan quản lý đất ngay lập khi có thể.  

Trong khi xảy ra cháy rừng

Trước khi đi, hãy nghiên cứu tình hình cháy rừng hiện tại ở nơi bạn sẽ đến, bằng cách liên hệ với quản lý đất đai ở đó. Họ có thể cung cấp thông tin về khả năng cháy rừng, mức độ nguy hiểm và những hạn chế trong việc sử dụng lửa. Khi ở những nơi xa thành phố, hẻo lánh, hãy chú ý những dấu hiệu báo hiệu cho bạn biết có một khu vực xảy ra cháy rừng ở gần đó. Hãy nhớ Nguyên tắc 3N - Nhìn, Nghe, Ngửi để phát hiện dấu hiệu cháy rừng

Nhìn - Bạn có thấy một vùng màu đỏ rực lên trong tối không? Bạn có thấy khói cam bốc lên không?

Nghe - Bạn có nghe thấy tiếng không lưu từ máy bay trực thăng hay từ máy bay thả chất chống cháy không?

Ngửi - Bạn có ngửi thấy mùi khói không?

Nếu bạn gặp bất cứ dấu hiệu nào được kể trên thì tốt hơn hết bạn nên sơ tán một cách an toàn và nhanh chóng ra khỏi khu vực. Cháy rừng có thể lan rộng và chuyển hướng với tốc độ đáng chú ý. Ngay cả khi bạn biết địa điểm đám cháy ở đâu, bạn vẫn có thể gặp nguy hiểm.  

Những việc cần làm và không được làm khi gặp cháy rừng

Trước khi lửa lan tới bạn

Cố gắng khoanh vùng đống lửa

Đi ngược chiều gió và đi xuống dốc

Đi trên những con đường đất, đá hoặc dưới lòng suối cạn.

KHÔNG đi qua đèo hoặc hẻm núi.

Nếu bạn không thể thoát khỏi đám cháy

KHÔNG cố gắng băng qua đám cháy  

Cố gắng tránh xa đám cháy  

Tìm một chỗ địa hình thấp như lòng sông cạn, bãi cát hoặc một khu đất mở (trống và rộng)

KHÔNG ở trong khu đất có nhiều cành cây và lá khô.  

Dọn dẹp càng nhiều mảnh vụn gỗ, cành khô càng tốt trước khi đám cháy đến.

Nếu ngọn lửa lan tới

Nằm úp bụng xuống với bàn chân hướng về phía đám cháy

Che cơ thể bằng quần áo không làm từ vải tổng hợp để tránh nóng

KHÔNG Làm ướt quần áo bạn đang mặc

Che miệng bằng một miếng vải ẩm

Tránh hít phải khói.

KHÔNG chạy ra khỏi khu vực an toàn của bạn

Khi ngọn lửa yếu đi, đánh giá tình hình xung quanh và cố gắng thoát khỏi ngọn lửa.

Sau cháy rừng

Khi lên kế hoạch cho một chuyến đi tới khu vực từng xảy ra cháy rừng, bạn cần phải chú ý một vấn đề có thể phát sinh.

• Nguồn nước được chỉ trên bản đồ có thể không còn nữa. Nếu không có những tán cây hoặc lùm cây che chắn, nhiều nguồn nước sẽ bị khô cạn hoặc ít nhất là ít hơn trước.
• Mặt khác, đảm bảo tránh xa suối và những ngọn đồi trong mùa mưa lớn. Lở đất và lũ quét có nguy cơ xảy ra cao hơn vì mặt đất không có khả năng giữ nước nữa.
• Nếu lối đường mòn biến mất trong khi bạn đang đi bộ, hãy thử đi theo lối có ít chướng ngại vật nhất.
• Tránh những khúc cây bị đổ và những khu vực quanh gốc cây. Gỗ xung quanh gốc và thân cây đổ có thể dễ dàng cắm vào chân bạn và làm bạn bị thương.
• Mối nguy hiểm lớn nhất là cây bị đổ. Khi chọn khu vực cắm trại, tránh những nơi có cây đã từng bị cháy.

Một khu vực từng xảy ra cháy rừng thường bị phá hoại nghiêm trọng. Tuy nhiên, khi hệ sinh thái được hồi sinh và thiên nhiên được tái tạo sẽ mang lại một khung cảnh đẹp đẽ hơn nhiều. Bằng cẩn trọng khi đi qua những khu vực hạn chế lửa và đề phòng cảnh giác trong khi có cháy rừng, chúng ta có thể tiếp tục thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên hoang dã mà không đặt bản thân mình và người khác vào vòng nguy hiểm.

Phương Dung