Nếu bạn chưa từng bị cứa rát khi chạy bộ, đạp xe, leo núi hay bất cứ khi nào khác, bạn hẳn rất may mắn. Một vết cứa rát là vấn đề nhỏ nhưng có thể gây đau đớn. Và nếu lờ nó đi, vết cứa rát có thể trở nên nghiêm trọng hơn và hành hạ chính bạn.  

Cứa rát là gì?

Cứa rát là tổn thương da, thường gặp do ma sát với da hoặc quần áo. Thông thường khi bị cứa rát sẽ xuất hiện các vết mẩn đỏ, phồng rộp li ti hoặc bong tróc da. Vết cứa rát nghiêm trọng có thể gây đau đớn, khiến việc di chuyển trở nên khó khăn hơn rất nhiều

Cứa rát có thể xảy ra bất cứ khi nào, nhưng nhiều nhất khi bạn chạy bộ, đạp xe hoặc đi bộ, leo núi đường dài. Một số nguyên nhân gây nên cứa rát:

• Quần áo sai cỡ.
• Chất liệu vải không thấm mồ hôi.
• Thời tiết quá nóng.
• Độ ẩm cao.
• Mồ hôi.
• Cơ thể bị ướt nước.
• Da nhạy cảm.
• Cơ bắp quá lớn.
• Thừa cân.

Dấu hiệu đầu tiên của cứa rát là các vết đỏ. Cũng giống như các vết phồng rộp trên chân, phát hiện sớm rất quan trọng. Ngay khi bạn cảm thấy hơi rát, hãy dừng lại và kiểm tra lại ngay. Nếu phát hiện các chấm đỏ và cảm thấy đau, hãy xử lý chúng ngay. 

Cách phòng tránh cứa rát

Bạn có thể ngăn cứa rát bằng cách dùng thuốc bôi ngoài da và mặc quần áo phù hợp giúp giảm khả năng gây cứa rát.

Bôi thuốc bôi ngoài da: Có một số sản phẩm thuốc bôi ngoài da được sản xuất dành riêng cho các vùng da hay bị chà xát trên cơ thể. Bạn có thể bôi thuốc để giảm ma sát, hoặc ngăn  không cho vết thương trở nên nghiêm trọng hơn, nhất là khi bạn đang leo núi đến nửa đường. Nhớ sử dụng thuốc theo chỉ dẫn, nhưng thường các loại thuốc này có thể bôi trực tiếp lên da.  

Không dùng vải cotton: Vải cotton phù hợp để mặc hàng ngày nhưng khi cơ thể đổ mồ hôi, nó rất lâu khô và có thể gây ra cứa rát nếu chà xát liên tục trong lúc mặc. Tốt nhất bạn nên chọn sợi tổng hợp hoặc len.

Kích cỡ vừa vặn rất quan trọng: Áo ngực thể thao hoặc quần đùi quá chật, hay thậm chí quần vải thô và áo phông cũng có thể gây cứa rát. Hãy chọn loại quần áo không quá rộng hay quá chật. 

Hạn chế đường may và tem mác: Ngay cả khi quần áo vừa vặn cũng có thể gây cứa rát khi các đường may hoặc mác cọ vào da. Chọn loại quần áo ít đường may, và nếu có thể thì nên không gắn mác. Thường thì cách duy nhất để kiểm tra xem liệu đường may có gây cứa rát không là mặc thử, nhưng để tránh hậu họa cho bạn thì mất công thử cũng đáng. Nếu thấy có gì không ổn ngay trong lúc thử thì chắc chắn lúc bạn mặc thật sẽ còn rắc rối hơn. 

Chú ý khi mua đồ lót: Với một số người, các loại quần ngắn may liền quần lót trong có thể là hoàn hảo hoặc thảm họa. Một số người thấy đây là cách tốt để tránh cứa rát trong khi số còn lại chọn mặc riêng quần đùi và quần lót để có thể chọn đồ lót tùy ý. Đàn ông đặc biệt cần đến sự hỗ trợ của đồ lót, trong khi đó nhiều phụ nữ có xu hướng bỏ qua đồ lót khi chạy hoặc tập thể thao với quần bó. Còn thông thường bạn cần thử vài món đồ không phù hợp trước khi tìm ra được loại đồ lót phù hợp với mình.  

Mang balo cẩn thận: Khi balo của bạn nẩy lên hoặc dịch chuyển trong lúc bạn chạy bộ, phần hông, lưng và vai rất có thể bị cứa rát. Hãy buộc chặt quai vai, đai ngực và đai hông để balo không dịch chuyển quá nhiều. 

Bổ sung nước: Khi thiếu nước, nồng độ muối trong mồ hôi tăng cao. Muối cọ xát vào da và gia tăng nguy cơ bị cứa rát. Hãy bổ sung nước để tránh cho cơ thể bạn bị cứa rát.

Vị trí thường bị cứa rát và cách phòng tránh

Dưới đây là một số vùng da hay bị cứa rát và các cách phòng tránh. 

Đùi

Sự cọ xát giữa da và da hoặc da và quần áo thường xảy ra ở phần đùi.

Cách phòng tránh: Để phòng tránh cứa rát, bôi một ớp thuốc mỏng lên đùi Tránh mặc quần đùi hoặc quần dài có nhiều đường may ở phía trong hoặc bẹn. Chọn loại vải co giãn vừa vặn thay vì vải thô. Nhiều người cho rằng mặc quần ngắn có thể giúp bạn tránh cứa rát hiệu quả.

Háng

Tương tự như  phần đùi, vết cứa rát ở vùng háng cũng thường do da chà xát nhiều với quần áo.

Các phòng tránh: Bôi thuốc lên vùng da thường cọ xát với đường may, hoặc sửa lại trang phục cho rộng rãi hơn. Bạn vẫn nên chọn loại vải co dãn để vừa vặn nhất có thể và càng ít đường may càng tốt.

Núm vú

Tuy nghe có vẻ kỳ cục, nhưng núm vú của nam giới cũng hay bị cứa rát, chủ yếu do cọ xát với áo phông. Với phụ nữ, họ chỉ cần dùng áo ngực để phòng tránh (tuy nhiên áo ngực thể thao lại có thể gây cứa rát ở vùng da khác). Trong một số trường hợp nghiêm trọng nó còn có thể gây ra chảy máu. Còn thông thường, bạn sẽ cảm thấy khá xót và đau khi đổ mồ hôi hoặc khi tắm rửa.

Cách phòng tránh: Bôi thuốc lên vùng da này trước khi đi. Có một cách khác là dùng băng dán quanh núm vú để bảo vệ. Các loại băng gạc có thể dùng là các loại được thiết kế riêng để bảo vệ núm vú hoặc các loại thông thường như loại băng y tế. 

Áo ngực thể thao

Áo ngực thể thao không vừa hoặc có đường diềm ẩu có khả năng gây ra vết cứa rát. 

Cách phòng tránh: Cách tốt nhất là chọn một chiếc áo ngực thể thao vừa vặn với bạn.  

Nách

Vùng nách cũng là một vùng da nhạy cảm, nhất là khi bạn đeo balo nặng nề và leo núi. Nếu thường cạo lông nách thì bạn càng có nguy cơ bị cứa rát do áo hoặc quai balo cọ vào chân lông.   

Cách phòng tránh: Bôi thuốc lên nách và mặc áo vừa vặn. Nếu bạn từng bị cứa rát vùng nách, kiểm tra xem có phải do đường may ở nách áo hoặc quai balo gây ra không. Nếu đúng hãy chỉnh sửa lại mọi thứ.

Quai đeo máy kiểm soát nhịp tim

Nếu bạn cần mang máy kiểm soát nhịp tim, đôi lúc dây đeo của máy cũng có thể gây ra cứa rát ở vùng ngực và lưng. 

Cách phòng tránh: Cách dễ nhất là bôi thuốc lên dây đai trước khi đeo, bởi đai này được thiết kế chống ẩm từ mồ hôi và mưa, nên một chút thuốc bôi không phải vấn đề lớn. 

Xử lí vết cứa rát

Nếu bạn đọc được bài viết này sau khi bị cứa rát nặng, hãy làm theo những chỉ dẫn dưới đây:

Hạn chế cọ xát: Tránh để vùng da tổn thương bị cọ xát thêm. Lau sạch và khô vùng da đó, xử lý sơ qua và/hoặc thay quần áo khác.

Tắm: Khi về tới nhà, hãy tắm rửa càng sớm càng tốt để rửa sạch muối cũng như mồ hôi bám ở vết thương (mặc dù lúc đầu bạn có thể sẽ thấy đau). Sử dụng nước đủ ấm và xà bông để làm sạch nhẹ nhàng vùng da bị thương rồi lau khô.

Giảm đau : Cẩn thận chăm sóc vết cứa rát như chăm sóc một vết bỏng vậy. Bạn có thể băng nó lại với một miếng gạc không dính. 

Nghỉ ngơi: Bạn cần vài ngày hạn chế vận động vùng da bị cứa rát để vết thương có thời gian lành lại. 

Đi khám: Hãy đi khám bác sĩ nếu vết cứa rát của bạn trở nên nghiêm trọng, gây đau đớn, sưng hoặc chảy máu.  

DUKI Hoàng