Biết cách giải mã các thông tin chi tiết trong báo cáo thời tiết có thể tạo nên những ảnh hưởng quyết định sự thành công của chuyến đi. 

Tất cả chúng ta có lẽ đều đã trải qua ít nhất một chuyến đi bị phá hỏng vì thời tiết xấu. Bạn có thể đã dành hàng tháng trời lên kế hoạch cho chuyến du lịch hoàn hảo, nhưng khi đến lối vào đường mòn, bão tố dữ dội xuất hiện kèm sấm sét, hoặc nhiệt độ lạnh hơn nhiều những gì bạn đoán trước. 

Rất khó để dự báo chính xác những điều kiện mà bạn sẽ đối mặt, đặc biệt trước hàng tháng liền. Nhưng nếu bạn có thể tìm thấy dữ liệu thời tiết trong quá khứ - và biết cách đọc những chi tiết then chốt trong một báo cáo thời tiết - bạn sẽ có cơ hội dự báo được tương lai, ít nhất là về mặt điều kiện thời tiết.  

Độ ẩm tương đối - Relative Humidity

Độ ẩm tương đối là một khái niệm cơ bản để hiểu được một số sự đo lường liên quan đến thời tiết khác. Có hai ý đơn giản phía sau độ ẩm tương đối:

Không khí có thể giữ lại một lượng nước nhất định, dựa trên nhiệt độ. Không khí ấm hơn có thể giữ lượng hơi ẩm lớn hơn nhiều không khí lạnh. 

Khi nói về độ ẩm tương đối, chúng ta đang nói về lượng nước hòa tan trong không khí, tương ứng với lượng nước mà không khí có thể khả năng giữ ở nhiệt độ hiện tại.

Khi độ ẩm tương đối là khoảng 80% hoặc cao hơn, không khí bắt đầu có cảm giác “ẩm ướt” hoặc “nồm”. Ngoài ra có xu hướng ấm hơn một chút. Khi độ ẩm tương đối thấp, mọi người quy cho không khí có cảm giác “khô” và nhìn chung cảm thấy lạnh hơn.

Độ ẩm tương đối có một tác động lớn lên việc bạn cảm thấy thế nào ở một nhiệt độ nhất định, và cơ thể bạn kiểm soát hơi ẩm ra sao. Bạn sẽ gặp vấn đề với việc làm khô đồ đạc hoặc trang phục trong môi trường có độ ẩm cao và cảm giác như mồ hôi khắp cơ thể. Ngược lại, độ ẩm thấp sẽ làm bạn cảm thấy tiếp xúc với ánh nắng nhiều hơn, cũng sẽ có thể làm bạn mất nước hơn, ngay cả khi bạn cảm giác ra mồ hôi ít. 

Điểm sương - Dew point 

Như đã đề cập ở trên, không khí ấm hơn có thể nhiều hơi ẩm hơn không khí lạnh hơn. Vậy điều gì xảy ra nếu độ ẩm tương đối cao, và sau đó nhiệt độ giảm đột ngột? Khi đó, không khí không còn giữ tất cả hơi ẩm mà hiện tại nó chứa nữa, hơi ẩm sẽ thoát ra ngoài không khí và ngưng tụ thành sương hoặc sương giá.

Nhiệt độ mà nước sẽ ngưng tụ khi thoát ra khỏi không khí, được gọi là “điểm sương.” Bất cứ khi nào nhiệt độ của không khí giảm dưới điểm sương, những giọt nước nhỏ sẽ bắt đầu định hình ở mọi chỗ.

Sự ngưng tụ xảy ta đầu tiên xung quanh bề mặt lạnh hơn như mặt đất hoặc các đồ vật kim loại. Ngoài ra, bạn có thể thấy nó xuất hiện trên điểm sương nếu bạn ở trong một khu vực đặc biệt ẩm ướt, như một chiếc lều có độ thoáng khí kém.

Nếu bạn muốn tránh việc thức dậy trong một chiếc túi ngủ ướt nhẹp, hãy đảm bảo chỗ trú ẩn của bạn đủ thông thoáng để tránh độ ẩm quá lớn tích tụ: ngoài ra, đó cũng nên là một nơi có thể giữ nhiệt tốt hơn - như dưới tán lá dày và  thấp - để không khí ấm hơn và nhiệt độ không giảm xuống dưới điểm sương.

Áp suất không khí (Áp lực khí trời) - Atmospheric Pressure (Barometric Pressure)

Áp suất không khí được đo bằng một áp kế, nên nó đôi khi được quy là “áp lực khí trời”. Về cơ bản, nó đo “khối lượng” của một cột khí trên một địa điểm. 

Ở độ cao lớn hơn, áp suất nhìn chung sẽ thấp hơn, vì có ít không khí đẩy xuống ở phía trên bạn hơn. Điều này có thể khiến việc theo dõi cả áp suất không khí và độ cao so với mặt biển trên cùng thiết bị trở nên khó khăn, vì bạn thường cần biết một giá trị để định cỡ và kiểm soát cái kia.

Có nhiều cách khác nhau để đo và báo cáo áp suất không khí. Bạn nên tập trung vào xu hướng - là áp suất nhìn chung đang tăng hay giảm?

Nếu áp suất không khí đang tăng, bạn thường có thể dự đoán bầu trời trong xanh. Vì không khí đang trở nên nặng hơn và đang chìm xuống, việc trời ấm lên ngăn các đám mây định hình.

Nếu áp suất không khí đang giảm, bạn thường có thể dự đoán những đám mây bắt đầu định hình. Vì không khí nhìn chung đang tăng, trời sẽ bắt đầu mát và bất kỳ hơi ẩm nào mà nó đang giữ lại cũng sẽ ngưng tụ để định tạo nên mây.  

Mây che phủ - Cloud Cover

Ngoài việc mang mưa đến, những đám mây còn có một chức năng quan trọng là điều chỉnh nhiệt độ không khí của bề mặt.

Khi bầu trời trong xanh, nhiệt độ sẽ dao động mạnh giữa ngày và đêm. Trời ấm hơn vào những ngày nắng vì các tia nắng có thể chiếu trực tiếp vào bề mặt của trái đất. Nhưng vào đêm, tất cả lượng không khí ấm áp đó sẽ nhanh chóng bay lên bầu trời và tiêu tan, khiến mặt đất lạnh hơn nhiều.

Khi bầu trời tối sầm, nhiệt độ có xu hướng mát hơn trong suốt cả ngày mà không có ánh nắng trực tiếp. Nhưng ngoài ra, những đám mây còn hoạt động như một cái chăn dày giữ không khí ấm áp hướng về trái đất, nghĩa là trời sẽ không lạnh vào đêm.

Trong khi việc nằm bên ngoài dưới những vì sao trong một đêm trời trong xanh sẽ rất thú vị, trời có thể lạnh hơn nhiều trước khi mặt trời buổi sáng bắt đầu làm mọi thứ ấm lại. Ngoài ra, nhiệt độ ban đêm sẽ giảm mạnh, có thể hạ xuống dưới điểm sương và bạn sẽ thức dậy trong một chiếc túi ngủ ẩm ướt.

Chỉ số UV - UV Index

Chỉ số UV đo sức mạnh tia tử ngoại của mặt trời. Chỉ số này có thể khá khó để hiểu nhưng giá trị chỉ số càng cao nghĩa là da và mắt bạn sẽ bị cháy nắng càng nhanh.

Mức UV bình thường là từ 3 đến 6, có nghĩa rằng bạn nên cố gắng tìm bóng xung quanh để trú, vì nhìn chung lúc đó là khoảng giữa trưa hoặc 1 giờ chiều và có xu hướng là thời điểm nóng nhất trong ngày.

Chỉ số UV lớn hơn 6 có nghĩa là đã đến lúc để thoa kem chống nắng hoặc mặc trang phục chống nắng. Ngoài ra, bạn có lẽ sẽ muốn đeo kính râm và đội mũ rộng vành.

Hãy đảm bảo bạn sẽ kiểm tra chỉ số UV mọi lúc khi đi bộ đường dài trong một khu vực núi cao, hoặc bất cứ nơi nào khác không có đủ tán cây hay bóng râm. Đừng đánh giá thấp hậu quả của việc bị cháy nắng sau vì đi bộ đường dài trên con đường không có bóng râm cả ngày.

Tầm nhìn -Visibility

“Tầm nhìn” ám chỉ đến sự rõ ràng của không khí. Nó không phải việc bạn có thể nhìn thấy xa thế nào, điều đó phụ thuộc vào đèn, vị trí thuận lợi, vật cản, và nhiều yếu tố khác.

Ở thành phố, tầm nhìn có thể bị ảnh hưởng bởi sương khói và ô nhiễm không khí. Ở vùng nông thôn thưa người, tầm nhìn có thể bị tác động bởi sương mù.

Nhìn chung, một tầm nhìn “rõ ràng” đạt đỉnh ở khoảng 16 km. Con số này có thể thay đổi một chút, vì bạn thường xuyên có thể nhìn xa hơn nhiều từ vị trí đặc biệt thuận lợi trong ngày trời trong xanh.

Với sương mù nhẹ, bạn có thể nhìn với một chỉ số tầm nhìn vào khoảng 3,2 - 4,8 km, và với sương mù dày đặc, con số đó thường sẽ ít hơn 1,6 km. 

Phương Dung