Thiên nhiên tươi đẹp, quyền năng và vô hạn. Trẻ nhỏ thì tò mò, hứng khởi và có muôn vàn câu hỏi. Đáng lẽ ra, trẻ nhỏ sẽ yêu thích và hứng thú với thiên nhiên. Nhưng thực tế không phải vậy, trẻ bị cuốn hút bởi màn hình máy tính và thiết bị công nghệ vì không có một khoảng sân để chơi đùa, một công viên để trượt ván, một sân bóng đá, hay một cái cây để leo trèo, thiếu những hoạt động vui chơi ngoài trời. Nếu bạn đề cập đến việc đi bộ đường dài, hoặc đi bộ để khám phá thiên nhiên hoang dã thì có lẽ lũ trẻ sẽ chẳng hào hứng chút nào. Dù chúng có thực sự thấy ý tưởng đi dạo là nhàm chán, không hề hấp dẫn hay tẻ nhạt hay không thì ý tưởng này có lẽ vẫn còn quá xa lạ với trẻ.

Dưới đây là một vài mẹo nhỏ có thể giúp bạn khuyến khích trẻ nhỏ ra ngoài vui chơi nhiều hơn, thuyết phục chúng rằng ở bên ngoài có vô vàn niềm vui đang chờ đợi.

1. Thu thập và truy tìm đồ vật 

Ý tưởng để trẻ thu thập những vật phẩm thông qua những trải nghiệm trên đường đi luôn là một ý tưởng hay. Và sẽ thú vị hơn nếu trẻ có thể tự tìm được những đồ vật đã bị giấu dưới một gốc cây hay trong một bụi rậm nào đó. Đi tìm những viên đá cuội, quả thông, vỏ sò, những chiếc lá rụng hay nhành cây là cách lý tưởng để khiến trẻ nhỏ thực sự quan sát, khám phá tất cả mọi thứ xung quanh. Quả thông và những viên sỏi có thể được tô vẽ những màu sắc sặc sỡ, trong khi những nhành cây có thể được biến hoá thành chiếc gậy đi đường cho đến một cây đũa thần. Đây cũng là cơ hội tốt nhất để có thể dạy trẻ nhỏ về những thứ có thể tận dụng được và những thứ tốt hơn hết là để chúng lại với thiên nhiên và quan trọng là trả lại những nơi bạn cùng trẻ đi qua như lúc đầu, không để lại bất cứ dấu vết nào. 

Thậm chí truy tìm đồ vật còn hấp dẫn hơn khi khuyến khích trẻ nhỏ đào bới xung quanh khi hoạt động ở bên ngoài. Một gợi ý đó là có thể để trẻ đi tìm quả trứng cá, một loại cây nào đó, thảo dược hay các loại nấm vào một thời điểm và một địa điểm nhất định trong năm, tuy nhiên cần phải đưa trẻ nhỏ một quyển sổ nhỏ với những bức ảnh được cắt ra từ sách, báo về những thứ cần tìm để trẻ có thể cảm thấy cuộc khám phá thú vị hơn. Và đưa ra những phần thưởng xứng đáng cho trẻ thưởng thức sau đó. 

2. Trò chơi

Điều này nghe có vẻ hiển nhiên, tuy nhiên bất kì trò chơi nào chơi trong nhà cũng có thể sửa đổi, biến hoá để khiến nó thú vị hơn khi chơi ngoài trời. Bất kì trò chơi nào đòi hỏi trí tưởng tượng như trò chơi cướp biển, du hành vũ trụ hay hoá thân thành các siêu anh hùng đều sẽ hấp dẫn hơn bằng việc sử dụng các đạo cụ có thể tìm thấy bên ngoài và chơi giữa không gian rộng rãi, trên những cánh đồng hay trong những khu rừng (hay thậm chí chỉ là chơi trong khu vườn).

Chơi đùa ở những khu vực có nhiều cây cối sẽ còn vui và hấp dẫn hơn nữa. Nếu bạn may mắn tìm thấy một nơi có thật nhiều những nhành cây, những cái que và lá khô nghĩa là đã tìm thấy một kho báu những vật dụng để có thể xây nên một nơi ẩn náu ấn tượng. Sử dụng một thân cây to để làm nền, bắt đầu với việc xếp những nhành cây tựa vào nó, sau đó xếp thêm những cành cây nhỏ hơn lên và cuối cùng là phủ lên trên cùng lá khô hoặc rêu.

3. Giáo dục

Có vẻ việc này có thể khiến trẻ không thích thú với việc khám phá thiên nhiên hoang dã cùng bạn. Tuy nhiên có rất nhiều thứ để học từ môi trường thiên nhiên bên ngoài mà không hề được dạy ở trường học; làm thế nào để xác định hướng Bắc mà chỉ cần nhìn lên bầu trời, làm thế nào để hiểu về một dòng sông, làm thế nào để xác định được tuổi của một cái cây, làm thế nào để giải thích được thói quen của một loài động vật nào đó mà bạn chứng kiến, làm thế nào để phân biệt được những quả trứng cá nào có thể ăn, những quả nào thì không… Khả năng khám phá và những gì bạn có thể nhận được là vô hạn. Một khi niềm hứng thú với tự nhiên trỗi dậy, mỗi bước đi sẽ thực sự mang đến những điều kì diệu. 

4. Sự mất tập trung 

Nếu tất cả những điều trên dường như là không hiệu quả, thì bạn có thể dựa vào sự mất tập trung của trẻ; nếu trẻ không thực sự nhận ra mình đang “đi bộ”, thì chúng sẽ không thể nói gì về điều đó. Và may mắn là hầu hết những đứa trẻ thường rất dễ bị mất tập trung. Hãy tìm hiểu những thứ có thể tạo động lực cho trẻ và sử dụng những điều đó để “dụ dỗ” chúng. Nếu trẻ thích được thử thách và giành lấy phần thưởng, hãy dựa vào đó và lấy đó làm lợi thế của bạn. Hãy thách đố trẻ thu thập nhiều hạt dẻ nhất có thể, tìm được nhiều chiếc lá có nhiều màu khác nhau nhất có thể, nhận biết một loài động vật nào đó. Nếu trẻ hứng thú với việc chạy nhảy xung quanh, thách đố trẻ đuổi kịp bạn hoặc trèo lên cây hoặc chơi trò trốn tìm.

5. Thiết bị công nghệ

Mục tiêu lớn nhất ở đây là nuôi dưỡng niềm yêu thích thế giới tự nhiên của trẻ nhỏ. Và nếu hiện tại chúng không hề bận tâm chút nào đến việc khám phá thế giới tuyệt vời ngoài kia, thì cơ sở tốt nhất là khéo léo gắn thiên nhiên vào những khía cạnh khác trong cuộc sống của chúng để khơi dậy niềm yêu thích với tự nhiên của trẻ. Hãy bắt đầu bằng việc chọn những cuốn sách tập trung vào thế giới tự nhiên; sách truyện về những loài động vật hoang dã, những mẩu thông tin về môi trường, những bài thơ về các mùa trong năm, sách ảnh về các hành tinh. Và hãy nhớ, bạn có một nguồn thông tin vô hạn nhưng rất dễ tiếp cận đó là internet.  

Mặc dù dường như những thiết bị công nghệ là điều ngăn cản trẻ nhỏ đến với tự nhiên, hoang dã, tuy nhiên bạn có thể dùng chính những thứ này làm lợi thế của mình. Nếu trẻ nhỏ cứ dính mắt vào ti vi hay máy tính, hãy hướng trẻ xem những bộ phim, phim tài liệu và những chương trình về thế giới tự nhiên. Nếu liên tục được biết đến những thứ bên ngoài mà trẻ cảm thấy hào hứng và thích thú, sau đó chúng sẽ tò mò muốn tự mình khám phá những thứ đó. Và khi đó, hiển nhiên, trí tò mò và mong muốn khám phá sẽ trỗi dậy trong trẻ.  

Phương Dung